συχνες ερωτησεισΣχετικά με την εξωσωματική

Η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) είναι μια σύγχρονη μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση προβλημάτων γονιμότητας. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια γονιμοποιούνται στο εμβρυολογικό εργαστήριο και τα έμβρυα που δημιουργούνται μεταφέρονται στο ενδομήτριο της γυναίκας με τη διαδικασία της εμβρυομεταφοράς.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση προσφέρει ελπίδα σε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σύλληψη και είναι μια αποτελεσματική λύση σε περιπτώσεις υπογονιμότητας. Οι εξελίξεις στον τομέα της αναπαραγωγικής ιατρικής των τελευταίων χρόνων έχουν αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας, δίνοντας την ευκαιρία σε περισσότερα ζευγάρια να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους να αποκτήσουν παιδί.

Η διαδικασία δεν είναι μόνο μια επιστημονική προσέγγιση, αλλά και μια ψυχολογική και συναισθηματική διαδρομή για τα ζευγάρια που την επιλέγουν, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία οικογένειας για όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σύλληψη.

1. Προετοιμασία και παρακολούθηση του κύκλου της γυναίκας. Η διαδικασία ξεκινά με τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση του εμμηνορροϊκού κύκλου της γυναίκας μέσω υπερηχογραφημάτων και αιματολογικών εξετάσεων.
2. Ορμονική διέγερση. Η γυναίκα λαμβάνει ορμονικά φάρμακα για να διεγερθούν οι ωοθήκες και να παράγουν πολλαπλά ωάρια αντί για ένα.
3. Παρακολούθηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων. Πραγματοποιείται παρακολούθηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων μέσω υπερηχογραφημάτων και αιματολογικών εξετάσεων για να καθορίσουν τον κατάλληλο χρόνο για την ωοληψία.
4. Ωοληψία. Όταν τα ωοθυλάκια είναι έτοιμα, πραγματοποιείται η ωοληψία, κατά την οποία συλλέγονται τα ωάρια από τις ωοθήκες της γυναίκας με τη βοήθεια μιας βελόνας και υπερηχογραφίας. Η διαδικασία πραγματοποιείται υπό ελαφριά αναισθησία (μέθη).
5. Γονιμοποίηση. Τα ωάρια που συλλέγονται γονιμοποιούνται με τα σπερματοζωάρια στο εμβρυολογικό εργαστήριο. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω της κλασικής εξωσωματικής γονιμοποίησης είτε μέσω μικρογονιμοποίησης (ICSI).
6. Καλλιέργεια εμβρύων. Τα γονιμοποιημένα ωάρια καλλιεργούνται στο εργαστήριο για μερικές ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων παρακολουθείται η ανάπτυξή τους μέχρι να επιλεγούν τα καλύτερα έμβρυα για εμβρυομεταφορά.
7. Εμβρυομεταφορά. Ένα ή περισσότερα έμβρυα μεταφέρονται στο ενδομήτριο της γυναίκας με τη βοήθεια ενός λεπτού καθετήρα. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και δεν απαιτεί αναισθησία.
8. Ενίσχυση μετά την εμβρυομεταφορά. Μετά την εμβρυομεταφορά, η γυναίκα λαμβάνει ορμονική υποστήριξη για να βοηθήσει την εμφύτευση του εμβρύου και την ανάπτυξη της εγκυμοσύνης.
9. Έλεγχος εγκυμοσύνης. Δέκα έως δεκατέσσερις ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά, πραγματοποιείται εξέταση αίματος για να διαπιστωθεί αν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη.

1. Ηλικία της γυναίκας: Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της διαδικασίας, με τις νεότερες γυναίκες να έχουν υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας.
2. Ποιότητα ωαρίων: Η ποιότητα των ωαρίων είναι καθοριστική για την επιτυχία της γονιμοποίησης.
3. Ποιότητα σπερματοζωαρίων: Η ποιότητα των σπερματοζωαρίων επηρεάζει την πιθανότητα επιτυχίας της γονιμοποίησης.
4. Ποιότητα εμβρύων: Η ποιότητα των δημιουργούμενων εμβρύων είναι κρίσιμη για την επιτυχία της εμφύτευσης και την ανάπτυξη της εγκυμοσύνης.
5. Υπάρχουσες ιατρικές καταστάσεις: Ορμονικές διαταραχές ή προβλήματα στο αναπαραγωγικό σύστημα μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία κάθε ενδιαφερόμενος πριν από την υποβολή  του σε μέθοδο Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής θα πρέπει να υποβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 ν. 3305/2005 σε έλεγχο για τους ιούς της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV 1, HIV 2), την ηπατίτιδα Β και C και την σύφιλη.

Ωστόσο, μια σειρά από περαιτέρω εξετάσεις κρίνεται απαραίτητη για τον έλεγχο της γονιμότητας του ζευγαριού πριν την υποβολή του σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Ο καθορισμός των εξετάσεων εξαρτάται από το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, την ηλικία του, το ιατρικό προφίλ του και άλλες παραμέτρους που εξετάζει ο θεράπων ιατρός γονιμότητας. Ο ιατρός προχωρά σε εξατομικευμένο σχεδιασμό των εξετάσεων για να διασφαλίσει ότι όλες οι πιθανές αιτίες υπογονιμότητας θα αξιολογηθούν σωστά.

Ενδεικτικά, κάποιες από τις εξετάσεις που θεωρούνται σημαντικές για την αξιολόγηση της γονιμότητας περιλαμβάνουν:

1. Ορμονικές εξετάσεις: Οι ορμόνες FSH (θυλακιοτρόπος ορμόνη)
   , LH (ωχρινοτρόπος ορμόνη), PRG (προγεστερόνη), E2 (οιστραδιόλη), και TSH (θυρεοτρόπος ορμόνη) βοηθούν στην εκτίμηση της λειτουργίας των ωοθηκών και του θυρεοειδούς αδένα.
2. Υστεροσαλπιγγογραφία (HSG): Αξιολογεί τη διαπερατότητα των σαλπίγγων και τον ενδεχόμενο αποκλεισμό τους, που είναι σημαντικός παράγοντας για την γονιμότητα.
3. Εξετάσεις σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα): Αξιολογούν την ποιότητα του σπέρματος του άντρα, την κινητικότητα, τον αριθμό και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.
4. Μέτρηση (AMH): Η μέτρηση της ορμόνης AMH αξιολογεί την ποσότητα των ωοθυλακίων στις ωοθήκες και υποδεικνύει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια.
5. Εξετάσεις για λοιμώξεις: Ανίχνευση λοιμώξεων που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα, όπως χλαμύδια ή γονόρροια.
6. Γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα: Ελέγχονται ενδεχόμενα ανατομικά προβλήματα ή παθήσεις όπως ινομυώματα, κύστεις ή ενδομητρίωση.
7. Ανοσολογικές εξετάσεις: Εξετάσεις για ανωμαλίες στο ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα γονιμοποίησης ή την επιβίωση του εμβρύου.

Η επιλογή των εξετάσεων και η ερμηνεία των αποτελεσμάτων γίνεται από τον θεράπων Ιατρό γονιμότητας και στοχεύει στην καλύτερη δυνατή αξιολόγηση των παραμέτρων γονιμότητας, με σκοπό την επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου.

Η κρυοσυντήρηση εμβρύων (ή κατάψυξη εμβρύων) είναι μια διαδικασία που μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη και να διασφαλίσει τη γονιμότητα σε διάφορες περιπτώσεις. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να επιλέξει κάποιος να κρυοσυντηρήσει τα εμβρυά του πριν από τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή άλλες θεραπείες γονιμότητας:

1. Ασφαλής αποθήκευση για μελλοντική χρήση: Αν υπάρξει ανάγκη να αναβληθεί η μεταφορά των εμβρύων ή αν το ζευγάρι επιθυμεί να έχει μια “ασφάλεια” για μελλοντική χρήση, τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μεταγενέστερη στιγμή. Αυτή η επιλογή μπορεί να είναι χρήσιμη για ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά σε μεταγενέστερη ηλικία ή για εκείνους που αντιμετωπίζουν περιορισμούς χρόνου.
2. Προστασία της γονιμότητας λόγω ιατρικών θεραπειών: Σε γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή άλλες σοβαρές ασθένειες, η κρυοσυντήρηση εμβρύων μπορεί να είναι μια επιλογή για να προστατευτεί η γονιμότητά τους, καθώς κάποιες θεραπείες (π.χ., χημειοθεραπεία) μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία των ωοθηκών και τη δυνατότητα παραγωγής υγιών ωαρίων στο μέλλον.
3. Μείωση της πιθανότητας πολλαπλών εγκυμοσυνών: Στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν περισσότερα έμβρυα από όσα χρειάζονται για τη μεταφορά. Η κρυοσυντήρηση επιτρέπει την αποθήκευση των επιπλέον εμβρύων για μελλοντική χρήση, αποφεύγοντας την ανάγκη να πραγματοποιηθούν πολλές εξωσωματικές διαδικασίες ή η περίπτωση να προκύψουν πολλαπλές εγκυμοσύνες (δίδυμα ή τρίδυμα).
4. Αποφυγή νέων θεραπειών σε περίπτωση αποτυχίας: Σε περίπτωση που μια εμβρυομεταφορά δεν είναι επιτυχής, τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα παρέχουν τη δυνατότητα για μια νέα προσπάθεια χωρίς την ανάγκη να ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία ωοληψίας και γονιμοποίησης. Αυτό μπορεί να μειώσει το κόστος και τη συναισθηματική φόρτιση για το ζευγάρι.
5. Αναγκαία σε περιπτώσεις γυναικών με χαμηλή ωοθηκική αποθεματικότητα: Σε γυναίκες που βρίσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία ή έχουν μειωμένη ωοθηκική αποθεματικότητα, η κρυοσυντήρηση εμβρύων μπορεί να είναι μια στρατηγική για τη διασφάλιση ότι θα υπάρχουν υγιή έμβρυα για μελλοντική χρήση, δεδομένου ότι η ποιότητα των ωαρίων μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
6. Προστασία και Ευελιξία λόγω παραγόντων που επηρεάζουν τη διαδικασία: Σε περιπτώσεις όπου η γυναίκα δεν είναι έτοιμη να ολοκληρώσει τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας που απαιτούν καθυστέρηση, η κρυοσυντήρηση εμβρύων μπορεί να προσφέρει την ευχέρεια να αναβληθεί η μεταφορά χωρίς να χαθούν τα επιτυχημένα έμβρυα.
7. Διατήρηση της επιλογής για μελλοντική οικογένεια: Η κρυοσυντήρηση επιτρέπει στη γυναίκα ή στο ζευγάρι να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους, ώστε να μπορούν να αποκτήσουν παιδιά όταν το επιλέξουν. Η κρυοσυντήρηση εμβρύων είναι μια στρατηγική για την προστασία και τη διασφάλιση της γονιμότητας, παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία και επιλογές για το μέλλον.

Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία, η διάρκεια κρυοσυντήρησης των εμβρύων είναι 5 έτη, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 5 έτη κάθε φορά, κατόπιν έγγραφης αίτησης στην Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και υπό την προϋπόθεση ότι η γυναίκα δεν έχει ξεπεράσει το 50ο έτος της ηλικίας της. Από την ηλικία των 50 ετών έως και 54 ετών, για να γίνει χρήση των κρυοσυντηρημένων εμβρύων, απαιτείται ειδική άδεια από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Η πιθανότητα πολλαπλών εγκυμοσυνών (δίδυμα ή τρίδυμα) αυξάνεται όταν μεταφέρονται περισσότερα από ένα έμβρυα κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ωστόσο, η μεταφορά ενός μόνο εμβρύου (σε ορισμένες περιπτώσεις) μπορεί να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο.

Η επιλογή του φύλου είναι δυνατόν σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε περιπτώσεις προληπτικών γενετικών εξετάσεων (π.χ., για γενετικές ασθένειες που αφορούν το φύλο). Ωστόσο, η επιλογή του φύλου για μη ιατρικούς λόγους δεν επιτρέπεται.